8 Απριλίου 2017

Εκρίνετο τι θεός και τι άνθρωπος εν τη Μηκώνη.

Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη «ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ», ενώ είναι και Κυριακή αποστολική εντολή «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος»


Κατά την «ογδόην» όμως ημέρα μετά την γέννηση εκτός από το βάφτισμα  λάμβανε μέρος το «ιατρικό» γεγονός της «Περιτομής» στα νεογέννητα αγόρια. Το πέος αποτελεί όργανο για τη συνέχεια της ζωής και εκεί πρέπει να οφείλεται και ο συσχετισμός του με την «ογδόη ημέρα». Η ογδόη ημέρα θεωρείται και πρώτη ημέρα.
«Ἔστι μέν οὖν καί αὖθις ἑβδόμη καί Σάββατον ἡ τήν κατ᾿ ἀρετήν διαδεχομένη πρακτικήν φιλοσοφίαν ἀπάθεια. Ὀγδόη δέ καί πρώτη ἐστίν, ὡς μία καί ἀκατάλυτος, ἡ μετά τήν γνωστικήν θεωρίαν ἐπιγινομένη σοφία.» «Περί διαφόρων αποριών», PG 1392-1393.

Ο Ιησούς αποδεχόμενος ολόκληρη την ανθρώπινη φύση κατά την ενσάρκωσή του, εννοείται ότι αποδέχτηκε και όλες τις διαστάσεις της κοινωνικής ζωής. Ανάμεσα σε όλες αυτές και επομένως και την περιτομή.


Η Περιτομή του Ιησού αναφέρεται ως γεγονός στην επίγεια κατά σάρκα ζωή του Ιησού Χριστού, περισσότερο όμως κατ΄ εικασία εθιμικής και νομικής -θεοκρατικής επιταγής. Τούτο αναφέρεται μόνο από έναν Ευαγγελιστή, τον Ευαγγελιστή Λουκά, ενώ οι άλλοι τρεις (Ματθαίος, Μάρκος και Ιωάννης) φέρονται να το αγνοούν. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει την περιτομή αυτή μόνο ημερολογιακά, δηλαδή την 8η ημέρα από γεννήσεως, σύμφωνα με τον σχετικό εβραϊκό νόμο χωρίς όμως να προσδιορίσει ούτε τον τόπο, ούτε ποιος έκανε την περιτομή, ούτε το μέσον που χρησιμοποιήθηκε, που αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία στη ζωή ενός Ιουδαίου αφού τότε ονοματίζεται και ακολουθεί σχετική επί τούτου εορτή. Μνεία για τέτοια εορτή που ν΄ ακολούθησε της περιτομής του μικρού Ιησού δεν απαντάται σε κανένα ιερό κείμενο. Μόνο σε κοντάκιον δίνονται κάποιες πληροφορίες περί περιτομής: όπως «Ο των όλων Κύριος Περιτομήν υπομένει».. και «Σάρκα οκταήμερος ως βροτος … περιτέμνεται νομικώς» κλπ.. δες παρακάτω…

Κοντάκιον (ήχος γ') 
Ο των όλων Κύριος περιτομήν υπομένει,
και βροτών τα πταίσματα ως αγαθός περιτέμνει,
δίδωσι την σωτηρίαν σήμερον κόσμω,
Χαίρει δε εν τοις υψίστοις και ο του Κτίστου Ιεράρχης
και φωσφόρος, ο θείος μύστης, Χριστού Βασίλειος.
Μεγαλυνάριο
Σάρκα οκταήμερος ως βροτός,
ο των όλων Κτίστης περιτέμνεται νομικώς,
την εξ ακρασίας, ημών κακίαν τέμνων.
Αυτού την αγαθότητα μεγαλύνωμεν.


Αν και ο Ευαγγελιστής Λουκάς κρίνεται ιδιαίτερα ιστορικός στις ευαγγελικές του περιγραφές, εντούτοις το συγκεκριμένο γεγονός το περιγράφει εξαιρετικά συνοπτικά, -παρότι ο ίδιος ιατρός στο επάγγελμα, -δημιουργώντας έτσι εύλογα πολλές απορίες μέχρι και αμφισβητήσεις αν τούτο συνέβη τουλάχιστον κατά πράξη. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει αυτό χρονικά αμέσως μετά την γέννηση του Ιησού στη Βηθλεέμ, κατά την 8η ημέρα, σύμφωνα με τον σχετικό εβραϊκό νόμο και κατόπιν προηγηθέντος οράματος του Αρχαγγέλλου Γαβριήλ στον  Ιωσήφ.

Ευαγγέλιο κατά Λουκά Κεφ. Β΄: 21.

21 Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν τό παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς, τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ.


Στη περιγραφή όμως της Θείας Γέννησης ο Λουκάς φέρεται να αγνοεί την προσέλευση των Μάγων, την επικείμενη σφαγή των νηπίων και εξ αυτού του κινδύνου τη Φυγή στην Αίγυπτο της Αγίας Οικογένειας. Έτσι παραμένει αναπάντητο το αναφυόμενο ερώτημα: την 8η ημέρα που βρισκόταν η Αγία Οικογένεια;

Επ΄ αυτού του επίμαχου σημείου στην "Εκκλησιαστική Ιστορία" (Τόμος Α΄), του Μελετίου Αθηνών, αναφέρεται ότι ο Εφραίμ ο Σύρος βεβαίωνε ότι "ο Κύριος περιετμήθη υπό του Ιωσήφ, του νομιζομένου πατρός αυτού, εν τω σπηλαίω". Την αυτή θέση είχε και ο Επιφάνιος. Οι θείοι όμως Ευαγγελιστές δεν έγραψαν τίποτα περί αυτού, καταλήγοντας η Εκκλησιαστική Ιστορία "αλλ' ούτε ήτο χρεία και ανάγκη να γράψωσι, καθότι η τούτων γνώσις ουδέν παρέχει όφελος εις την σωτηρίαν ημών.


Ειδικά για την περιτομή στην ογδόη ημέρα στα παιδιά των χριστιανών δίνεται η ονοματοδοσία και κατόπιν το βάπτισμα αντί της περιτομής. Δυστυχώς η άγνοια και άλλες αιτίες μεταφέρουν την ονοματοδοσία πριν το βάπτισμα.

«…Το όνομα, κατά την τάξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δίνεται την όγδοη ημέρα από την γέννηση του βρέφους. Από «τη μια Σαββάτων» άρχισε ένας καινούργιος χρόνος, ο οποίος αν και εξωτερικά παραμένει μέσα στον παλαιό χρόνο αυτού του κόσμου και μετριέται σε σχέση με τον αριθμό «επτά», ο πιστός νιώθει πως είναι καινούργιος. Το «οκτώ» γίνεται πλέον σύμβολο του νέου αυτού χρόνου…

Η Εκκλησία τοποθετώντας την ονοματοδοσία κατά την όγδοη ημέρα θέλει να καταστήσει το αρτιγέννητο παιδί μέτοχο και κοινωνό αυτής της νέας πραγματικότητας. κατάληξη της οποίας είναι η Βασιλεία των Ουρανών. Το όνομα του ανθρώπου του δίνει ταυτότητα ως πρόσωπο και διαβεβαιώνει τη μοναδικότητά του…

Η ευχή εντάσσεται μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της Ακολουθίας της ονοματοδοσίας, που τελείται στο ναό ή στο σπίτι. Το παιδί υποδέχεται ο ιερέας όχι μέσα στο Ναό, αλλά στον πρόναο… Η καταβολή της διάταξης αυτής είναι δυνατό να αναζητηθεί στην πράξη της Αρχαίας Εκκλησίας, κατά την οποία οι προβαπτισματικές τελετές γίνονταν όχι στον κυρίως Ναό αλλά στο προαύλιο του βαπτιστηρίου. Μετά την ανάγνωση της ευχής της ονοματοδοσίας που εξετάσαμε ο ιερέας ευλογεί το στόμα, το μέτωπο και την καρδιά του παιδιού. Αυτό γίνεται όχι απλά και μόνο γιά να ευλογηθούν τα συγκεκριμένα μέρη του σώματος, αλλά κυρίως οι αντίστοιχες λειτουργίες τους: η λογική (στόμα), η νοητική (μέτωπο) και η ζωοποιητική (Καρδιά)

Όλα όμως αυτά έχουν να κάνουν καταρχήν με την κάθαρση ή εξαγνισμό του βρέφους. Ο εξαγνισμός εφαρμοζόταν σε όλους τους λαούς και συνεχίζει εφαρμοζόμενος. Ήδη έχουμε αναφερθεί και σε προηγούμενα κείμενα σε τελετές καθάρσεως και εξαγνισμού. Εδώ μιλάμε όμως για τον εξαγνισμό του νέου μέλους της οικογένειας και των νεογνών γενικότερα.

Και το βάπτισμα φέρει την έννοια του εξαγνισμού και της καθάρσεως από το προπατορικό αμάρτημα. Όμως αυτή η ιστορία κρατάει από πολύ παλιότερα.

Όσον αφορά τον προσδιορισμό της "ογδόης ημέρας" από τον Γιαχβέ και όχι την "εβδόμη", ή την "ενάτη" ή κάποια άλλη, η απάντηση αποκαλύπτεται από τον θεόπτη Μωυσή στο  Λευιτικό όπου σύμφωνα με τη βιβλική αντίληψη η γυναίκα όταν γεννήσει άρρεν βρέφος "επτά ημέρας ποιεί δια την πρώτην κάθαρσιν και τεσσαράκοντα δια την τελείαν, όταν δε γεννήσει θήλυ ποιεί εις μεν την πρώτην δις επτά (δηλαδή 14 ημέρες), εις δε την δευτέραν εξήκοντα έξ (66). Συνεπώς την ογδόη ημέρα το άρρεν βρέφος "περιτετμημένον υπάρχoν και σεσημειωμένον δια του σημείου της Περιτομής, θηλάζει το καθαρό γάλα της κεκαθαρμένης μητρός του." Έτσι κάτω από αυτές τις συνθήκες καθιερώθηκε στην ιουδαϊκή θρησκεία η περιτομή όλων των αρρένων βρεφών να γίνεται από ιερείς με πέτρινο ξυράφι, κατά την "όγδοη ημέρα" από της γεννήσεώς τους, λαμβάνοντας παράλληλα την αυτή ημέρα το όνομά τους, κατά την έννοια της βάπτισης. Υπεύθυνος για την περιτομή του άρρενος βρέφους είναι ο πραγματικός ή θετός πατέρας του. Άτομο απερίτμητο δεν μπορεί να συμμετάσχει στην εορτή του εβραϊκού Πάσχα, αλλά ούτε και να ανήκει σε εβραϊκή κοινότητα, μη έχοντας τη σφράγιση του Γιαχβέ.

Τα διάφορα κενά που δημιούργησε η συγκεκριμένη συνοπτική περιγραφή του Ευαγγελιστή Λουκά προσπάθησε μια μεγάλη χορεία Αποστόλων και Πατέρων της Εκκλησίας να καλύψει,  τόσο που τελικά σε Σύναξη των Αποστόλων, εξοβελίζοντας την περιτομή νομοθέτησαν το μυστήριο της βάπτισης, ενώ ο Απόστολος Παύλος τονίζει: «Εάν περιτέμνησθε Χριστός υμάς ουδέν ωφελήσει«, συμπληρώνοντας σε άλλο σημείο: «Εν γαρ Χριστώ Ιησού ούτε περιτομή τι ισχύει, ούτε ακροβυστία, αλλά καινή κτίσις«, που είναι το Άγιο Βάπτισμα ως αχειροποίητος εν πνεύματι περιτομή κατά την έννοια της σφράγισης πίστης στον Τριαδικό Θεό. Εξ ου και η ρηματική επικεφαλίδα στον Μέγα Συναξαριστή:
Χριστού περιτμηθέντος, ετμήθη Νόμος
Και του Νόμου τμηθέντος, εισήχθη χάρις


Η Κρίση εξάγνιζε τους πάντες, σήμερα εξαγνιζόμαστε όχι με ράντισμα αλλά με τη βάπτιση. Είναι αυτονόητο ότι κάποτε το βάπτισμα αντικατέστησε το πλύσιμο και το ράντισμα για  την κρίση που λειτουργούσαν  ως μέσο εξαγνισμού.
Στην ουσία το νέο μέλος – υπόκεινται σε κρίση – ότι ήδη φέρει «μίασμα εκ γεννήσεως» και πρέπει να καθαρθεί  για να αρθούν από πάνω του οι αμαρτίες του καθώς και οι αμαρτίες των γονέων του. Καθώς απαιτείται και μεγάλος βαθμός αγνότητας όσων εμπλέκονται στην ανά-παραγωγή.

Η κρίση και η «κάθαρση» απαιτήθηκε και κατά των χωρισμό των θεών από τους ανθρώπους. Ο διαχωρισμός ανθρώπων και θεών πραγματοποιήθηκε στην Μηκώνη- τον αγρό με τις παπαρούνες. Ο μοναδικός τρόπος για να ξεχωρίσουν οι θεοί από τους ανθρώπους ήταν να υποστούν την Κρίση και οι θεοί και οι άνθρωποι.

Ο Ησίοδος γράφει στην Θεογονία του: Και γαρ  οτ’ εκρίνοντο θεοί θνητοί τ΄ άνθρωποι Μηκώνη τοτ΄ (535)


 535. <καὶ γὰρ ὅτ' ἐκρίνοντο>. πρῶτον, φησί, οἱ θεοί,
μετὰ τῶν ἀνθρώπων ὁμοζωίαν ἐκέκτηντο. τοῦτο δὲ ὑπεμ-
φαίνει, καὶ ἐν τῷ περὶ ἔργων καὶ ἡμερῶν, ᾗ περὶ
τοῦ χρυσοῦ λέγει γένους. τότε δὲ ἀπ' ἀλλήλων. διεκρί-  
θησαν ἐν τῇ Μηκώνῃ, ἤγουν κατὰ μὲν τὰ ἄλλα ὅμοιοι
τοῖς θεοῖς ἦσαν, κατὰ δὲ τὸ μῆκος τοῦ χρόνου διήλλαττον.

Γιατί τότε κρίνονταν οι θεοί και οι θνητοί άνθρωποι στην Μηκώνη τότε..
Εκρίνετο τι θεός και τι άνθρωπος εν τη Μηκώνη.

Όμοια υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα περίπτωση Κρίσης θεών στα κείμενα των σαρκοφάγων, όπου ο κριθείς και δικαιωθείς παρουσιάζει τον εαυτό του να κρίνει μαζί τους θεούς μαζί με τον άρχοντα της Κρίσης, τον Θωθ, συστηνόμενος ως εκείνος «ο οποίος κρίνει τους θεούς σαν ο σύντροφος του Θωθ (επωδός 1071)

Στα κείμενα των πυραμίδων  βρίσκουμε την παρακάτω εγγραφή :
Είμαι ο Weneg ο γιός του Ρα, ο οποίος στηρίζει τον ουρανό, κατευθύνει την γη και κρίνει τους θεούς (ρήση 476  952) (87/164) 

δες κι εδώ  

Στην περίπτωση του Πλουτάρχου αναφέρεται η Κρίση αιγυπτιακού θεού.

Plutarchus Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 358, section D, line 9



τοῦ δὲ Τυφῶνος δίκην τῷ Ὥρῳ νοθείας
λαχόντος βοηθήσαντος [δὲ] τοῦ Ἑρμοῦ [καὶ] τὸν Ὧρον ὑπὸ
τῶν θεῶν γνήσιον κριθῆναι· τὸν δὲ Τυφῶνα δυσὶν ἄλλαις
μάχαις καταπολεμηθῆναι.

Ο Τυφών (θεός Σηθ) παρέπεμψε τον Ώρο σε δίκη, με την κατηγορία ότι ήταν νόθος, βοήθησε όμως ο Ερμής (θεός Θώθ) και τελικά ο Ώρος κρίθηκε γνήσιος από τους θεούς 


συνεχίζεται … 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...