27 Ιουλίου 2012

κατασκευάζουσι λάρνακα μηνοειδῆ ...


Οι λάρνακες όμως και οι ιστορίες τους δεν τελειώνουν εδώ…
Η λάρνακα όπως είδαμε στα παραπάνω κείμενα είναι κιβώτιο στο όποιο εναπέθεταν ακόμα και  οικιακά πράγματα, ένα είδος θήκης, (εκ του τίθημι ) ή κάλπης αλλά και θήκη προς εναπόθεση των οστών νεκρού, κάλπη τεφροδόχος, θήκη προς εναπόθεση του νεκρού.
Στην αρχαιολογία όμως υπάρχει  διαχωρισμός ως  προς τη χρήση τους. Από τα ευρήματα τις χωρίζουν ως α)το κιβώτιο –θήκη- για εναπόθεση πραγμάτων τετράγωνο και ευμετακόμιστο (κασέλα ή σεντούκι),  Παραστάσεις λαρνάκων επί αγγειογραφιών, αλλά και πραγματικές λάρνακες ευρεθήκαν στην Πομπηία, αποδεικνύουν ότι τα σκεύη αυτά συνήθως τετραγωνικά, στηρίζονταν σε υψηλά πόδια που έφεραν  σχήμα πελμάτων ζώων και έφεραν κάλυμμα ή πώμα, κοσμούντο δε διά σχετικών παραστάσεων αναλόγως του προορισμού των. Η προς φύλαξη ενδυμάτων λάρνακα, ενδεδυμένη ενίοτε με σιδερένια πλάκα, ήταν μεγάλο κιβώτιο, τοποθετείτε δε στα δωμάτια, όπου χρησίμευε και ως κάθισμα, ενίοτε δε στερεώνονταν  επί του δαπέδου και διά μεγάλου καρφιού (ήλου). Ή προς φύλαξη πολυτιμότερων αντικειμένων, όπως κοσμημάτων και χρημάτων λάρνακα, ήταν θήκη μεγάλων μεν διαστάσεων, όταν χρησιμοποιείτο εις ναούς προς φύλαξη των πολυτίμων σκευών και άλλων λατρευτικών αντικειμένων, μικρών δε όταν χρησιμοποιείτο προς φύλαξη πολυτίμων αντικειμένων τής οικίας. Η λάρναξ αυτή καλείτο άλλιως και αργυροθήκη. Η αργυροθήκη τοποθετείτε συνήθως εις τον κοιτώνα, πλησίον της κλίνης.

β) το λίκνον των βρεφών, είδος τής λάρνακας το λίκνο, ήταν και  αυτή  τετράγωνο κιβώτιο, λεγόμενο αλλιώς και κιβωτός. Τούτη λάρνακα ήταν η κατατεθείσα εις Ολυμπία λάρνακα του Κυψέλου, δηλαδή το λίκνον εντός του οποίου, κατά την παράδοση, λικνισθεί ό βασιλεύς  τής Κορίνθου.



και γ) το φέρετρον ή ή σαρκοφάγος των νεκρών. Τό τρίτον είδος τής λάρνακας ήταν το φέρετρο ή η σαρκοφάγος. Η λέξις σαρκοφάγος είναι υστερογενής όρος, και χρησιμοποιήθηκε το πρώτον από του Ιουνεβαλίου, ενώ πρώτα ονομάζονταν λάρναξ  ή σορός. Η εντάφιος λάρναξ κατασκευάζετο απο πηλό όπως στην Σάμο και Κλαζομενάς ή εκ μαρμάρου ή πώρου όπως σε όλα τα μέρη της Ελλάδος.


Όμως ακολουθούν μερικές ακόμα περιπτώσεις όπου η μητέρα και το βρέφος έχουν τεθεί σε λάρνακα/κιβωτό κι έχουν ριχτεί στην θάλασσα
 
Όμοια περίπτωση με του Δία και της Σεμέλης ή της Δανάης είναι η περίπτωση και του Απόλλωνα που ξεμυαλίζει την Ροιώ

Από την οποία θα αποκτήσει παιδί με μία από τις κόρες του Στάφυλου (ολως τυχαίως μας παραπέμπει στον Διόνυσο και στην λατρεία της Αμπέλου/ Σταφυλιού και του Οίνου, Σταφύλου το υο Διονύσου, θυγάτηρ γίνεται οιώ.( Scholia In Lycophronem, Scholia in Lycophronem (scholia vetera et recentiora partim Isaac et Joannis Tzetzae) Scholion 570, line 2
Η Ροιώ και το παιδί της σώζονται και μάλιστα ο Απόλλων,- ως άλλος Δίας-  καθώς το βρέφος το έχουν αναθέσει το βωμό του, στην ΔΗΛΟ, κρύβει το παιδί του το τρέφει και του διδάσκει την μαντική ..
 Ροιώ/ωδης ή ροώδης, ή οφθαλμός ;;;
Ροιώδης, ροώδης ο υγρός, ο έχων ισχυρόν ρούν, ο ορμητικός, ο ρέων, ο κυματώδης, ο ρεων ή ρέουσα ή ΡΕΑ-ΟΥΣΑ …
Ροώδης, ο εν είδη ροιάς, ροδίου
Ροιά η ρωά  η ροδιά και το ρόδι.
Ροιά, ροιή, ρόα η ροδιά


Ροιας ροιάδος είδος μήκωνος, λαλές
Ρυαξ –ακος ρεύμα ύδατος, χείμαρρος ορμητικός …
Ρυάς ροώδης, ρευστός, υγρός, ασθενικός
Ρυάς αμπέλου ασθένεια του αμπελιού…


Diodorus Siculus Hist., Bibliotheca historica (lib. 1-20)
Book 5, chapter 62, section 1, line 11

 Σταφύλου γρ κα Χρυσοθέμιδός φασι γενέσθαι τρες
θυγατέρας, Μολπαδίαν κα οι κα Παρθένον
νομα. κα τ μν οιο τν πόλλωνα μιγέντα
γκυον ποισαι· τν δ πατέρα ατς ς π' ν-
θρώπου τς φθορς γεγενημένης ργισθναι, κα
δι τοτο τν θυγατέρα ες λάρνακα συγκλείσαντα
βαλεν ες τν θάλατταν. προσενεχθείσης δ τς
λάρνακος τ Δήλ τεκεν ρρενα, κα προσαγο-
ρεσαι τ παιδίον νιον. τν δ οι παραδόξως  
σωθεσαν ναθεναι τ βρέφος π τν βωμν το
πόλλωνος, κα πεύξασθαι τ θε, ε στιν ξ
κείνου, σώζειν ατό. τν δ' πόλλωνα μυθολο-
γοσι τότε μν κρύψαι τ παιδίον, στερον δ φρον-
τίσαντα τς τροφς διδάξαι τν μαντικήν, καί τι-
νας ατ περιτιθέναι μεγάλας τιμάς. τς δ τς

Μέχρι τώρα είδαμε και την Λάρνακα/Κιβωτό του Δευκαλίωνα σε παλαιότερα κείμενα.

Lucianus Soph., De Syria dea
Section 12, line 20

ατίκα γ πολλν δωρ κδιδο κα
μβροι μεγάλοι γένοντο κα ο ποταμο κατέ-
βησαν μέζονες κα θάλασσα π πολλν νέβη,
ς πάντα δωρ γένοντο κα πάντες λοντο,
Δευκαλίων δ μονος νθρώπων λίπετο ς
γενεν δευτέρην εβουλίης τε κα το εσεβέος
ενεκα. δέ ο σωτηρίη δε γένετο· λάρνακα
μεγάλην, τν ατς εχεν, ς ταύτην σβιβάσας
παδάς τε κα γυνακας ωυτο σέβη· σβαίνοντι
δέ ο πίκοντο σύες κα πποι κα λεόντων γένεα
κα φιες κα λλα κόσα ν γ νέμονται, πάντα  
ς ζεύγεα. δ πάντα δέκετο, καί μιν οκ
σίνοντο, λλά σφι μεγάλη διόθεν φιλίη γένετο.
κα ν μι λάρνακι πάντες πλευσαν στε τ
δωρ πεκράτεεν. τ μν Δευκαλίωνος πέρι
λληνες στορέουσι.

Lucianus Soph., De saltatione
Section 39, line 2

Δευκαλίωνα
π τούτοις, κα τν μεγάλην π'
κείνου το βίου ναυαγίαν, κα λάρνακα μίαν
λείψανον το
νθρωπίνου γένους φυλάττουσαν, κα
κ λίθων νθρώπους πάλιν.


Hellanicus Hist., Fragmenta
Volume-Jacoby
ʹ-F 1a,4,F, fragment 117, line 10

 SCHOL. PINDAR. O IX 62b: φέροις δ Πρωτογενείας στει
γλσσαν, να ... Πύρρα Δευκαλίων τε Παρνασσο καταβάντε δόμον θεντο
πρτον] Πρωτογενείας κα Λοκρο κατ' πίκλησιν πος. δ Πύρρα
κα Δευκαλίων κ το Παρνασσο λθόντες ν τι λάρνακι πρτον ικησαν ν τι ποντι πλησίον Παρνασσο. νιοι οκ ν ποντί φασι Πύρραν οκσαι. γρ πολλόδωρος (II) οτως γράφει· ‘οκσαι δ ν Κύνωι  
τν Δευκαλίωνα λέγεται, κα τν Πύρραν κε τετάφθαι φασίν.’ στορε
δ τατα κα λλάνικος. δυσχεραίνοι δ ν τις, πς τινές φασι Πύρρας
κα Δευκαλίωνος εναι Πρωτογένειαν, το Πινδάρου ξ ποντός τινος
λείου λέγοντος ατν γεγενσθαι. δ λλάνικος κα τν λάρνακα
ο τι Παρνασσι φησι προσενεχθναι, λλ περ τν θρυν τς
Θεσσαλίας.

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica
Part+volume 3,1, page 209, line 22

γγυασός> κτεταμένον χον τ <α> ξύνεται κα τ <Παρνασσός> δύο
<σσ> χον. στι δ ρος Δελφν. καλετο δ πρότερον Λαρνασσός δι
τ τν Δευκαλίωνος λάρνακα ατόθι προσενεχθναι.

Όμοια και ο Νώχος ο Νώε φαίνεται να διαθέτει την δική του Λάρνακα/Κιβωτό, αλλά ο συγκεκριμένος την κατασκεύασε μάλιστα τετραστεγον και με μήκος τριακοσίων πεντήκοντα μέτρων / ποδών ή πήχεων (;)

Flavius Josephus Hist., Antiquitates Judaicae
Book 1, chapter 77, line 1
                     κα ο μν οτως φανίζονται πάντες, Νχος
δ σώζεται μόνος ποθεμένου μηχανν ατ κα πόρον πρς σω-
τηρίαν το θεο τοιαύτην· λάρνακα τετράστεγον κατασκευάσας πη-
χ
ν τ μκος τριακοσίων πεντήκοντα δ τ πλάτος κα τριάκοντα
τ
βάθος, ες ταύτην σν τ μητρ τν παίδων κα τας τούτων
γυναιξ
ν νέβη, τά τε λλα σα πρς τς χρείας πικουρήσειν α-
τος μελλεν νθέμενος, ζά τε παντοα πρς διατήρησιν το γέ-
νους ατν ρρενάς τε κα θηλείας συνεισβαλόμενος λλα τε τούτων
πταπλασίονα τν ριθμόν.


Flavius
Josephus Hist., Antiquitates Judaicae
Book 14, chapter 427, line 1
                            κα γενόμενος κατά τι στόμιον πρτα
μν παλτος νακόπτει τος πολλος τν π το στομίου, πειτα
ρπ τος νθεσττας πισπασάμενος θε κατ το κρημνο, κα
τος νδον πεισελθν ποσφάττει τε πολλος κα εσελθν ες
τν λάρνακα σύχασεν.

Η πιο γνωστή όμως περίπτωση Λάρνακας είναι η Λάρνακα του ‘Οσιρη στο «Περί Ίσιδος και Οσιρίδος»… Μια λάρνακα κατασκευασμένη στα μέτρα του ‘Οσιρη, που έχουν παρθεί μυστικά και παρασκηνιακά,  διακοσμημένη έτσι ώστε να δωθεί ως δώρο στο συμπόσιο…Ο Οσιρης ισχυρίζονται οι Έλληνες ότι είναι ο Διόνυσος… ακολουθεί το κείμενο με την  πονηριά του Τυφώνα …



Eudoxus Astron., Fragmenta
Fragment 290, line 26

Το
δ' σίριδος κμετρησάμενον λάθρα τ σμα κα κατασκευάσαντα πρς τ μέγεθος λάρνακα καλν κα κεκοσμημένην περιττς εσενεγκεν ες τ συμπόσιον.

Eudoxus Astron., Fragmenta
Fragment 290, line 29

σθέντων δ τ ψει κα θαυμασάντων, ποσχέσθαι τν Τυφνα μετ παιδις, ς ν γκατακλεισθες ξισωθ, διδόναι δρον ατ τν λάρνακα….

 13 Βασιλεύοντα δ' σιριν Αγυπτίους μν εθς πόρου βίου κα θηριώδους παλ-
λάξαι, καρπούς τε δείξαντα κα νόμους θέμενον ατος κα θεος διδάξαντα τιμν·
στερον δ γν πσαν μερούμενον πελθεν, λάχιστα μν πλων δεηθέντα, πειθο δ τος πλείστους κα λόγ μετ' δς πάσης κα μουσικς θελγομένους προσαγόμενον· θεν λλησι δόξαι Διονύσ τν ατν εναι. Τυφνα δ' πόντος μν οδν νεωτερίζειν, δι τ τν σιν ε μάλα φυλάττεσθαι κα προσέχειν γκρατς χουσαν, πανελθόντι δ δόλον μηχανσθαι, συνωμότας νδρας βδομήκοντα κα δύο πεποιημένον κα συνεργν χοντα βασίλισσαν ξ Αθιοπίας παροσαν, ν νομάζουσιν σώ. Το δ' σίριδος κμετρησάμενον λάθρα τ σμα κα κατασκευάσαντα πρς τ μέγεθος λάρνακα καλν κα κεκοσμημένην περιττς εσενεγκεν ες τ συμπόσιον. σθέντων δ τ ψει κα θαυμασάντων, ποσχέσθαι τν Τυφνα μετ παιδις, ς ν γκατακλεισθες ξισωθ, διδόναι δρον ατ τν λάρνακα. Πειρωμένων δ πάντων καθ' καστον, ς οδες νήρμοττεν, μβάντα τν σιριν κατακλιθναι. Τος δ συνόντας πιδραμόντας   πιρρψαι τ πμα κα τ μν γόμφοις καταλαβόντας ξωθεν, τν δ θερμο μολίβδου καταχεαμένους, π τν ποταμν ξενεγκεν κα μεθεναι δι το Τανιτικο στόματος ες τν θάλασσαν, δι τοτο μισητν τι νν κα κατάπτυστον νομάζειν Αγυπτίους.



Plutarchus Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 356, section B, line 11
                                                  Τυφνα δ' πόντος
μν οθν νεωτερίζειν δι τ τν σιν ε μάλα φυλάτ-
τεσθαι κα προσέχειν γκρατς χουσαν, πανελθόντι
δ δόλον μηχανσθαι συνωμότας νδρας βδομήκοντα
κα δύο πεποιημένον κα συνεργν χοντα βασίλισσαν ξ
Αθιοπίας παροσαν, ν νομάζουσιν σώ· το δ' σί-
ριδος κμετρησάμενον λάθρα τ σμα κα κατασκευά-
σαντα πρ
ς τ μέγεθος λάρνακα καλν κα κεκοσμημένην
περιττ
ς εσενεγκεν ες τ συμπόσιον.


Plutarchus
Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 356, section C, line 4
 σθέντων δ τ ψει κα θαυμασάντων ποσχέσθαι τν Τυφνα μετ παιδις, ς ν γκατακλιθες ξισωθ, διδόναι δρον ατ τν λάρνακα.

Plutarchus Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 357, section D, line 7

που δ πρτον ρημίας τυχεν, ατν καθ' αυτν γενομένην νοξαι τν λάρνακα κα τ προσώπ τ πρόσωπον πιθεσαν σπάσασθαι κα δακρύειν.


Plutarchus
Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 368, section A, line 4
                                                 τ δ ξύλον
ν τας λεγομέναις σίριδος ταφας τέμνοντες κατα-
σκευάζουσι λάρνακα μηνοειδ
δι τ τν σελήνην, ταν
τ
λί πλησιάζ, μηνοειδ γινομένην ποκρύπτεσθαι.
"Ο Οσιρης και ο Αρουήρις είναι παιδιά του Ηλιου… Ενώ ο Τυφών και η Νεφθύς παιδιά του Κρόνου... Όταν βασίλευε ο Οσιρις., απάλλαξε αμέσως τους Αιγυπτίους παο την πρωτόγονη κι άγρια ζωή… Υστέρα ταξίδεψε σ΄ όλη τη γή, εξημερώνοντας τους ανθρώπους, καταφεύγοντας ελάχιστα στα όπλα... Οσο απουσίαζε ο Οσιρις ο Τυφών δεν τόλμησε να επιχειρήσει τίποτα ανατρεπτικό, Όταν όμως εκείνος επέστρεψε, ο Τυφών μηχανεύτηκε δόλιο κόλπο με συνωμότες εβδομήντα δύο άνδρες και συνεργό την βασίλισσα της Αιθιοπίας που ονομαζόταν Ασω.. Αφου μέτρησε κρυφά το ανάστημα του Οσιρίδος κι έφτιαξε στο μέγεθος του  κάσα όμορφη με πλούσια στολιδια, την έφερε στο συμπόσιο και ολοι ευφράνθηκαν βλέποντας την, την θαύμασαν, και ο Τυφών αστειευόμενος υποσχέθηκε πως όποιος μπει και ξαπλώσει και χωράει  θα του την χαρίσει ως δώρο Δοκίμασαν όλοι, ένας ένας κανένας δεν χωρούσε, μπήκε όμως ο Οσιρις και ξάπλωσε και έτρεξαν τότε οι συνομώτες έκλεισαν το σκέπασμα, χρησιμοποιώντας εξωτερικά σφήνες , το σφράγισαν με καυτό μολύβι, το έβγαλαν στον ποταμό και μεταφέρθηκε μέχρι την θάλασσα μέσα από την Τανιτική εκβολή, που για τον λόγο αυτό μισούν ακόμη και σήμερα οι Αιγύπτιοι και την αναφέρουν με φρίκη, τούτα έγιναν καθώς λένε την Δεκάτη εβδόμη του Μήνα Αθύρ – Νόεμβρη (Η 17η μέρα του μηνός Αθυρ συμπίπτει με την 13η Νοεμβριου του Ιουλιανού Ημερολογίου  
Μηνοειδής, στο σχήμα που παίρνει η σελήνη όταν πλησιάζει τον ήλιο που κρύβεται και γίνεται μηνοειδής. Το σχήμα της λάρνακος του Όσιρη-Υή-Διόνυσου.


Συνεχίζετε

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...